Dấu ấn DONers tại Cuộc thi Nghiên cứu KHKT cấp phường dành cho học sinh THCS
(LQĐ) – Học sinh cấp Trung học Cơ sở của Trường THCS&THPT Lê Quý Đôn vừa giành một giải Nhì và một giải Ba tại Cuộc thi Nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp Phường dành cho học sinh Trung học sở sở, năm học 2025–2026
Thành tích này một lần nữa khẳng định tinh thần học thuật nghiêm túc và khả năng đưa kiến thức vào thực tiễn của học sinh nhà trường. Hai đề tài được vinh danh – mô hình nông nghiệp nhà kính ứng dụng Internet vạn vật (IoT) của nhóm học sinh Nguyễn Chí Thăng (9E4) – Lê Hồng Anh (9E2) dưới sự hướng dẫn của thầy giáo Lê Xuân Tân, và nghiên cứu ảnh hưởng của hợp chất sulforaphane (SFN) từ rau họ cải trong phòng ngừa ung thư của học sinh Nguyễn Tiến Dũng (8M) với sự đồng hành của cô giáo Hoàng Thị Thảo – không chỉ đạt Giải Ba và Giải Nhì, mà còn cho thấy sự trưởng thành rõ nét trong tư duy khoa học, khả năng liên kết kiến thức và ý thức trách nhiệm đối với cộng đồng.
Hành trình của các em bắt đầu từ những trăn trở rất đời sống. Với niềm mong muốn đóng góp một phần nhỏ cho nông nghiệp thông minh, Hồng Anh chia sẻ rằng khi được nghiên cứu dự án, em nhận ra khoa học không còn nằm ở trang sách mà đang vận hành trước mắt mình. “Khi nghiên cứu dự án, em mong muốn góp phần nhỏ bé vào việc phát triển nền nông nghiệp nước nhà. Qua đó, em được vận dụng kiến thức liên môn từ Vật lý, Sinh học, Tin học để giải quyết bài toán thực tế — làm thế nào để xây dựng mô hình nhà kính ứng dụng IoT giúp tối ưu hóa năng suất và tiết kiệm tài nguyên.” Niềm say mê ấy đã đưa em từ khái niệm đến hành động: tự tay lắp cảm biến, lập trình hệ thống điều khiển, thu thập dữ liệu và nhìn thấy mô hình vận hành như một “thực thể sống”.
Nguyễn Chí Thăng – bạn đồng hành trong dự án – lại nhìn thấy giá trị lớn nhất từ sự gắn kết của các môn học. Không còn những công thức rời rạc, tất cả được ghép lại thành một chỉnh thể để giải bài toán cụ thể. Em chia sẻ: “Tham gia đề tài này giúp em hiểu rõ hơn mối liên hệ giữa các môn học — khi ghép lại, chúng trở nên mạnh mẽ hơn. Việc lập trình điều khiển rồi chứng kiến cây trồng phản ứng theo từng điều chỉnh nhỏ khiến em thấy khoa học rất gần gũi. Điều em học được nhiều nhất là cách làm việc nhóm, phân công nhiệm vụ và kiên trì sửa lỗi để mô hình chạy trơn tru.”
Là người trực tiếp hướng dẫn, thầy giáo Lê Xuân Tân chia sẻ cả hai học sinh đều thể hiện tư duy thiết kế tốt và sự bền bỉ hiếm thấy ở lứa tuổi THCS. Thầy nhận xét rằng các em biết tiếp cận vấn đề theo hướng liên môn, từ việc đấu nối mạch điện, lập trình vi điều khiển cho đến phân tích dữ liệu. Thầy chia sẻ rằng điều các em cần phát triển thêm là mở rộng chu kỳ thực nghiệm và hoàn thiện phương pháp đánh giá khoa học, nhưng “ở lứa tuổi này, việc các em có thể xây dựng mô hình hoàn chỉnh và vận hành được đã là minh chứng cho tiềm năng rất lớn.”
Nếu đề tài nhà kính IoT mang đậm tính kỹ thuật, thì nghiên cứu của Tiến Dũng lại hướng về sức khỏe cộng đồng. Bắt đầu từ câu hỏi tưởng như đơn giản – vì sao thực phẩm họ cải lại có tác dụng phòng ngừa ung thư – em dần khám phá thế giới khoa học phía sau hợp chất sulforaphane. Dũng chia sẻ rằng mục tiêu của em không chỉ là làm sáng tỏ cơ chế sinh học, mà còn muốn nâng cao nhận thức của mọi người về vai trò của dinh dưỡng trong phòng ngừa bệnh tật. “Thông qua đề tài này, em mong muốn nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống ung thư và nhận thức được mối liên hệ chặt chẽ giữa dinh dưỡng và sức khỏe. Khoa học không chỉ nằm trong phòng thí nghiệm mà còn hiện hữu trong từng lựa chọn sống của mỗi người.”
Cô giáo Hoàng Thị Thảo giáo viên trực tiếp hướng dẫn Tiến Dũng cho biết: Tiến Dũng là một học sinh có niềm đam mê và tình yêu lớn với môn Sinh học. Con luôn chủ động trong việc tìm tòi kiến thức, nghiên cứu các công trình khoa học trong lĩnh vực Y sinh và khoa học sức khỏe. Do vậy, trong nghiên cứu khoa học của mình Dũng đã thể hiện khả năng tổng hợp tài liệu rất tốt, biết chuyển hóa kiến thức y sinh phức tạp thành lập luận rõ ràng và gần gũi. Theo cô, nghiên cứu sẽ còn phát triển hơn nếu được tiếp cận thêm dữ liệu thực nghiệm chuyên sâu, nhưng ở cấp THCS, việc Dũng có thể đưa ra góc nhìn có tính hệ thống, khoa học và hướng ứng dụng cộng đồng là điểm rất đáng trân trọng.
Nhà giáo Nguyễn Anh Tuấn – Hiệu trưởng Trường THCS & THPT Lê Quý Đôn – nhìn nhận rằng thành công của các em không phải là kết quả ngẫu nhiên, mà đến từ hệ sinh thái học tập khuyến khích khám phá, sáng tạo và trải nghiệm mà nhà trường xây dựng nhiều năm nay. Thầy Tuấn chia sẻ: “Tại Lê Quý Đôn, chúng tôi luôn mong học sinh được học bằng trải nghiệm thật, được tự tay tạo ra sản phẩm và được tiếp cận khoa học như một hành trình khám phá. Nhà trường cam kết tạo mọi điều kiện về môi trường, thầy cô, phòng học STEM và các sân chơi học thuật để mỗi học sinh phát huy tối đa năng lực của mình. Thành công của các em hôm nay là minh chứng cho niềm tin ấy.”
Nhìn lại chặng đường của các học sinh tham gia nghiên cứu, có thể thấy điều quý giá nhất không chỉ nằm ở huy chương mà là sự trưởng thành trong tư duy: biết đặt câu hỏi, biết kiên trì với lựa chọn, biết vận dụng kiến thức và biết hướng nghiên cứu của mình vào các vấn đề cộng đồng. Trước khi đạt giải cấp Phường, các đề tài đều đã trải qua vòng cấp trường với nhiều góp ý, phản biện và chỉnh sửa. Chính quá trình nghiêm túc đó – cùng sự đồng hành tận tâm của thầy cô – đã giúp các em tự tin đem sản phẩm trí tuệ của mình đến sân chơi lớn hơn.
Thành công lần này không chỉ là niềm tự hào của riêng các em mà còn là minh chứng rõ ràng cho định hướng giáo dục của Lê Quý Đôn: trao cho học sinh cơ hội để phát huy năng lực, để tư duy khoa học trở thành hành trình sống, và để mỗi em có thể tạo ra giá trị cho cộng đồng bằng chính đam mê của mình. Trong những dự án nhỏ bé ấy, ta nhìn thấy những mầm xanh của những công dân tương lai – tự tin, trách nhiệm và giàu khát vọng đóng góp.