Nhằm trang bị cho các bạn học sinh những hành trang vững chắc nhất để tự tin bước vào kì thi tuyển sinh lớp 10, ngày 31/1/2018 cô giáo Chu Thị Vĩnh Hà, giáo viên Ngữ văn trường THCS Lê Quý Đôn đã thực hiện một chuyên đề dạy học vô cùng thiết thực và ý nghĩa đó là: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 9 làm tốt đoạn văn nghị luận xã hội trong đề thi vào 10 THPT, môn Ngữ văn. Chuyên đề với mục đích định hướng cho các bạn học sinh phương pháp viết đoạn văn nghị luận xã hội – một trong những phần rất quan trọng trong đề thi vào 10.
Đối với các bạn học sinh, việc viết đoạn văn về một vấn đề tư tưởng đạo lí hay một vấn đề hiện tượng đời sống dù là khá gần gũi, thân thiết nhưng cũng không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Tuy nhiên, qua hai tiết học được tổ chức bằng nhiều hình thức sáng tạo, ứng dụng hiệu quả phương tiện dạy học hiện đại dưới sự dẫn dắt khéo léo của cô giáo các bạn học sinh đã định hướng một cách đủ và có những kĩ năng cơ bản để giải quyết các đề nghị luận xã hội.
SÁNG TẠO TRONG ÔN TẬP LÝ THUYẾT
Bài học bắt đầu bằng phần khởi động sôi nổi, vui nhộn với trò chơi 5:5:5 (5 người, 5 giây, 5 câu hỏi). Trò chơi hướng các bạn đến những vấn đề của đời sống xã hội gần gũi, những thông tin thời sự nóng hổi tạo tâm thế sẵn sàng cho việc tìm hiểu nội dung bài học. Việc củng cố lí thuyết không được tiến hành theo hình thức hỏi đáp truyền thống mà các bạn học sinh đã thực hiện qua một cuộc thi nhỏ với những gói câu hỏi. Mỗi gói câu hỏi giúp các bạn ôn lại những kiến thức trọng tâm, những kĩ năng cơ bản về các kiểu bài nghị luận xã hội đã học. Điều đó tạo ra một không khí học tập nhẹ nhàng, vui vẻ: học mà chơi chơi mà học.
Đặc biệt, các bạn học sinh đã có một cách thức vô cùng sáng tạo để có thể nắm chắc hệ thống ý cơ bản trong việc triển khai các kiểu đoạn văn qua một tiểu phẩm ấn tượng với những câu vè dễ nhớ và bản ráp rất hấp dẫn. Không chỉ vậy, những kiến thức cơ bản còn được hệ thống lại một cách trực quan qua bảng biểu và hình ảnh sơ đồ tư duy nhiều màu sắc. Qua những hình thức đó, việc khắc sâu kiến thức lí thuyết khô khan đã trở nên nhẹ nhàng hơn với các bạn.
CHỦ ĐỘNG TÍCH CỰC LUYỆN TẬP VẬN DỤNG
Tuy nhiên, nắm chắc lí thuyết mới chỉ đi được một nửa chặng đường học tập, biết vận dụng lí thuyết vào thực hành thì mới khẳng định được chính mình. Hiểu rõ điều đó nên qua sự dẫn dắt một cách cụ thể, bài bản của cô giáo, các bạn đã được rèn luyện đầy đủ từ thao tác diện đề, phân tích đề đến kĩ năng tìm ý, xây dựng mạch ý cho đoạn văn. Bằng kinh nghiệm của mình, cô giáo đã nhấn sâu vào những thiếu sót mà các bạn học sinh còn mắc phải, những hạn chế mà học sinh thường gặp trong quá trình làm bài. Nhờ đó, các bạn đã có thể phân tích một cách chính xác các kiểu dạng đề cụ thể, xác định đúng vấn đề cần nghị luận, những thao tác lập luận và phạm vi tư liệu cho mỗi đề bài đồng thời tìm được hệ thống ý phù hợp và biết đưa lí lẽ, dẫn chứng để làm rõ vấn đề một cách sáng tạo và thuyết phục.
Từ những thao tác chuẩn bị và những “bí quyết” mà cô giáo hướng dẫn, các bạn học sinh đã làm việc theo nhóm để cùng hoàn thành một đoạn văn. Mặc dù mỗi nhóm thực hiện một khâu, một bước trong đoạn văn nhưng điều thú vị là khi ghép các ý, các đoạn với nhau theo trình tự, các bạn đã tạo thành một đoạn văn khá hoàn chỉnh và giàu ý nghĩa.
…VÀ KHÔNG NGỪNG TỰ HỌC QUA NHỮNG TƯ LIỆU HỮU ÍCH
Việc học tập trên lớp chỉ là một phần của quá trình, muốn đạt được kết quả tốt cần phải tích cực tự học và dày công luyện tập. Cho nên sau phần chính của bài học, các bạn học sinh còn được cô giáo giới thiệu rất nhiều tài liệu tham khảo để có thể tự học một cách hiệu quả nhất. Hi vọng là từ rất nhiều gợi ý đó, các bạn sẽ có nhiều nguồn tư liệu phong phú, hữu ích để có thể nâng cao hơn nữa năng lực học văn, làm văn của mình, chuẩn bị được một hành trang vững chắc cho kì thi tuyển sinh vào 10 THPT sắp tới.
Chỉ qua hai tiết học, các bạn học sinh đã có thể tự tin nắm chắc những kiến thức cơ bản và có kĩ năng viết kiểu đoạn văn nghị luận xã hội. Với những trang bị đó, chúng ta tin chắc rằng kì thi tuyển sinh vào lớp 10 sắp tới sẽ không còn là một thử thách quá lớn với các bạn học sinh trường THCS Lê Quý Đôn.
BAN BIÊN TẬP